Vele, Nederlandstalige Sint-Nicolaasliedjes vinden hun oorsprong in Duitstalige volksliederen, Duits/Oostenrijkse klassieke muziek en in legenden van de heilige Nicolaas.

-“Zie de maan schijnt door de bomen” (1831). De tekst is van Jan Pieter Heije (1809-1876), arts, dichter, musicus en schrijver. Hij is heel creatief en heeft honderden liedjes gemaakt. De muziek is van Joannes Josephus Viotta (1814-1859), arts en musicus.
-“Sinterklaas Kapoentje” (vóór 1851). De maker van de tekst is onbekend. De muziek is gecomponeerd door Leopold Werenfridus in 1948.

-“Zie ginds komt de stoomboot” (1850). Jan Schenkman (1806-1863), Amsterdams onderwijzer en kinderboekenschrijver, publiceert het lied in zijn boek “Sint Nikolaas en zijn knecht” met liedjes en platen. Het Duitse lied “Im Märzen der Bauer” ligt aan de basis van “Zie ginds komt de stoomboot”. “Im Märzen der Bauer” is gebaseerd op een ander Duits lied, namelijk “Wann d’Hoffnung nicht wär” uit 1737. Dit is een Schwabisch volkslied van Johann Valentin Rathgeber (1682-1750) en staat in “Rathgebers Tafel-Confect”. Het lied is geïnspireerd door de muziek van serenade 7, KV 250, de Haffnerserenade uit 1776 van de Oostenrijkse componist, dirigent, pianist en violist Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791).
-“Sinterklaas is jarig” (1877). De tekst is van Willem Frederik Oostveen (1849-1890), schrijver van jeugdboeken. Het liedje is op muziek gezet door Gerardus Cornelis Weeren (1859-1915), componist, onderwijzer en zangpedagoog.
-“Wie komt er alle jaren” (1898). De tekst is geschreven door Fred Berens (1870-1941), onderwijzer, schrijver van toneelstukjes voor kinderen en auteur van kinderboeken. De muziek is van Nelly van der Linden van Snelrewaard-Boudewijns (1869-1926), componiste en muzieklerares.
-“O, kom er eens kijken” (1898). Katharina Leopold (1846-1914), Groningse onderwijzeres, kinderboekenschrijfster en schrijfster van Sinterklaasliedjes, heeft de tekst geschreven van het liedje. De muziek is van de Zwitserse componist en muziekuitgever Hans Georg Nägeli (1773-1836); het is gecomponeerd in 1793 met als titel “Freut euch des Lebens”, een “Deutscher Liedermarsch”.

-“Hij komt, hij komt (1898). Katharina Leopold heeft de tekst geschreven. De muziek is gecomponeerd door de Duitse componist, dirigent, muziekuitgever, schrijver en vertaler Robert Schumann (1810-1856) onder de titel “der fröhliche Landmann”.
-“Jongens heb je ’t al vernomen” (1898). De tekst is van Katharina Leopold. De woorden van het lied zijn gemaakt op de melodie van het Duitse volksliedje “Ihren Schäfer zu erwarten” uit 1771 van een onbekende componist.
-“Sinterklaas zegt moe” (1898). De tekst is van Katharina Leopold. De muziek is van Karl Eduard van Holtei (1798-1880), acteur, dichter, schrijver en theaterregisseur. Hij componeerde in 1824 “In Berlin, sagt er”.
-“Daar wordt aan de deur geklopt” (1907). De tekst is van Johanna Francina Veth (1852-1932), zij is componiste, muzieklerares, schrijfster van muziek- en zangboeken en muziekpedagoge. Het liedje is geschreven op de melodie van “Oh du Lieber Augustin” van de Oostenrijkse componist Johann Nepomuk Hummel (1778-1837).
-“Hoor de wind waait door de bomen” (1908). De maker van dit lied is R.A. van Pelt, onderwijzer en schrijver.
-“Op de hoge, hoge daken” (1919). Het lied is gemaakt door Simon Abramsz (1867-1924). Hij is een Amsterdamse onderwijzer, kinderboekenschrijver, tekstdichter en tijdschriftredacteur.
-“Zachtjes gaan de paardenvoetjes” (1919). Het lied is gemaakt door Simon Abramsz (1867-1924).
-“Wees welkom vandaag in ons midden” (1926). Het lied is gemaakt door Antoinette van Dijk (1879-1975), zangeres, cabaretière, radiopresentatrice en schrijfster.
-“Dag Sinterklaasje” (1926). Antoinette van Dijk (1879-1975) heeft dit liedje gemaakt.
-“Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht” (1926). Het lied is gemaakt door R.A. van Pelt, onderwijzer en schrijver.
-“De zak van Sinterklaas” (1927). Het lied is gemaakt door de onderwijzer en schrijver R.A. Van Pelt.
-“Kniktiklaas” (1988). Bart Peeters (1959) heeft het lied geschreven en gecomponeerd. Dit lied is het eerste van de Vlaamse artiest. Het Sinterklaaslied is vooral in Vlaanderen een klassieker. De openingswoorden zijn: “Ik lig te woelen in mijn bed …”

Rond 1890 is de Nederlandstalige Sint-Nicolaascantate gemaakt. Het muziekwerk is gecomponeerd door Bernard Zweers (1854-1925). De woorden van het zangstuk zijn van Antoon Leonard de Rop (1837-1895). In 1948 is de “Saint Nicolas Cantate” gecomponeerd door de Brit Benjamin Britten (1913-1976) en de tekst is van zijn landgenoot Eric Crozier (1914-1994). Van een andere Brit, Jim Rosenthal, is het lied “the Steamboat Song” uit 2002. Het is Engelstalige versie van het Nederlandstalige lied “Zie ginds komt de stoomboot”.

Het kan gebeuren dat in een plaats een speciaal Sinterklaaslied wordt gemaakt en dat dit vaak in die stad wordt gezongen. In 1979 maakt Frans Tiland de “Spanje Samba”. Dit lied is sterk gepromoot in Bergen op Zoom en is voor de stad een specifiek Sinterklaaslied, dat elk jaar meermaals wordt gezongen bij evenementen, zoals de intocht. Het lied is gemaakt op verzoek van Sinterklaas.

Traditionele, Nederlandstalige Sinterklaasliedjes zijn onder meer: “Daar wordt aan de deur geklopt”, “Dag Sinterklaasje”, “De zak van Sinterklaas”, “Hij komt, hij komt”, “Hoor de wind waait door de bomen”, “Hoor wie klopt daar kinderen”, “Hop, hop, hop”, “Jongens heb je ’t al vernomen”, “O kom er eens kijken”, “Op de hoge, hoge daken”, “Sinterklaas, die goede heer”, “Sinterklaas, goedheiligman”, “Sinterklaas is jarig”, “Sinterklaas Kapoentje”, “Sinterklaas, zegt moe”, “Sinterklaasje, bonne, bonne, bonne”, “Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht”, “Wees welkom vandaag in ons midden”, “Wie komt er alle jaren”, “Zachtjes gaan de paardenvoetjes”, “Zie de maan schijnt door de bomen”, “Zie ginds komt de stoomboot”, “Zwarte Piet ging uit fietsen” en “Zwarte Piet, wiedewiedewiet”.

Rond 2020 worden Sinterklaasliedjes herschreven. Dit gebeurt om woorden te mijden die discussie opleveren. Zo ontstaan nieuwe versies van enige klassiekers. Woorden als Zwarte Piet en roe worden vervangen. Deze transformatie levert enige alternatieven op. De meest geslaagde vondsten overleven de tijd van nu en gaan wellicht jaren mee. In het lied “Zie ginds komt de stoomboot” staat onder meer “Zijn knecht staat te lachen en roept ons reeds toe, wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe”. Een alternatief hiervoor is “Pakjespiet staat te lachen en roept naar de kant, er is genoeg lekkers voor heel het land”. Het lied “Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht” verandert in “Sinterklaasje kom maar binnen met je Piet, want we zitten allemaal klaar zoals u ziet” of “want we zingen allemaal een lied”. Verder verandert ook “stoute kinderen zijn er niet bij” in “en we zingen allemaal zij aan zij”. In “zie de maan schijnt door de bomen” veranderen de woorden “wie de koek krijgt, wie de gard” in “het Sinterklaasfeest gaat weer van start”. De evolutie blijft in beweging.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 29 november 2024

~~~