In Sint-Niklaas is bijzonder veel te zien van en te beleven met Sint-Nicolaas. In het volgende worden belicht:
-Sintstad
-Standbeeld
-Stadhuis
-Sint-Nicolaaskerk
-Mobiele Nicolaaskapel
-Cipierage
-Dag van de Sint
-Huis van de Sint
-Sint in de Piste
-Gebedsdienst
-Sint-Nicolaasgenootschap
-Sint-Lucia
-Dekenij
-Kinderstadsdichter
~~~
SINTSTAD
Sinds 1217 is Sint-Nicolaas de patroonheilige van de stad. De Vlaamse stad van de Heilige Nicolaas is Sint-Niklaas, waar ook het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen is gevestigd. In geen andere plaats in België en Nederland is zoveel te zien van en over Sint-Nicolaas. Bovendien wordt er ongekend veel georganiseerd in Sint-Niklaas en staat de stad in de periode van half november tot begin december bol van de Sint-activiteiten. Daarnaast hebben vele winkels de etalages versierd in de Sinterklaastijd. De band tussen de stad Sint-Niklaas en Sint-Nicolaas is dan ook heel hecht. Sint-Niklaas wordt dan ook genoemd de Stad van de Sint.
In de periode 12 november tot en met 6 december zijn er vele activiteiten in Sint-Niklaas, zoals Dag van de Sint, Huis van de Sint, Sinterklaaszoektocht, Sint in de Piste, Gebedsdienst en Literaire en Ludieke Sinterklaasavond. Vele activiteiten zijn in handen van het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen of deze organisatie is mede-initiatiefnemer of -realisator van de evenementen.
De stad Sint-Niklaas verricht vele activiteiten om de plaats bekend te maken als Stad van de Sint. Hiertoe worden voortdurend de nodige inspanningen geleverd, zoals op het gebied van het uitgeven van publicaties, al dan niet in samenwerking met het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen. Zo is de Stad Sint-Niklaas onder andere mede-hoofdsponsor van de zesdelige uitgave van “de avonturen van Sinterklaas”. Verder promoot de stad zich als de “Stad van de Sint” en dit niet alleen in de regio, maar ver daarbuiten.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
STANDBEELD
Op de Grote Markt, voor de frontgevel van het stadhuis van Sint-Niklaas, staat een groot beeld van Sint-Nicolaas. De maker is Achiel Pauwels (1932). Sinds 1997 siert dit beeld de Grote Markt. Het is 4,5 meter hoog en bestaat uit een driedimensionale puzzel van 300 stukken. De keuze van het ontwerp is gemaakt door schoolkinderen. De beeltenis blijkt het meest gefotografeerde beeld in de stad te zijn.
Het indrukwekkende, kleurrijke Nicolaasbeeld heeft op de ring aan de vinger iets heel opvallends, namelijk twee vrouwenborsten prijken erop. Op het reusachtige beeld staan twee jaartallen. Dit is echt iets voor een quiz.
Het hoge standbeeld is niet de enige grote uiting van Sint-Nicolaas, want in de stad is er ook de stadsreus met de naam Nicolaas.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
STADHUIS
Het stadhuis is in de periode 1876-1878 opgetrokken in de neogotische stijl en laat een en ander zien van Sint-Nicolaas. Het ontwerp is van Pieter Van Kerckhove (1847-1889) en dateert van 1875.
De voorgevel van het stadhuis geeft verwijzingen naar Sint-Nicolaas en dit begint al bij het bordes. In gevel van het stadhuis is het wapenschild van de stad te zien, waarbij Sint-Nicolaas is afgebeeld met drie kinderen in het vat. Ook zijn vier leeuwen afgebeeld bij de trap; die dieren houden het stadswapen vast, met daarin Sint-Nicolaas. In het stadhuis is nog meer van de patroonheilige van de stad te zien. Zo is in het kabinet van de burgemeester in het stadswapen van Sint-Niklaas, dat op de schoorsteenmantel staat, een afbeelding van de Heilige Nicolaas te bewonderen. In de receptiezaal staat in een kast een Nicolaasbeeld, scheepje en speculaasplank. In de trappenhal is een groot, kleurrijk raam te zien met afbeeldingen, welke typerend zijn voor de stad.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
SINT-NICOLAASKERK
De aan Sint-Nicolaas toegewijde kerk staat tegenover het stadhuis, aan het Sint-Nicolaasplein. Bij de oprichting van de parochie in 1217 stond er al een kapel op de plaats van de huidige kerk.
In 1262 is de kapel door een kerk vervangen. In de loop van de eeuwen is deze kerk vergroot, gerestaureerd en hersteld na brand en vernieling. De toren is gebouwd in 1462 en heeft later de huidige vorm gekregen.
De Nicolaaskerk is imposant met de afmetingen 71 meter lengte, 34 meter breedte en 18 meter hoogte. De torenspits reikt zelfs tot 58 meter naar de hemel! Hoog in de voorgevel staat een beeld van de Heilige Nicolaas met drie kinderen in een pekelvat.
In de kerk, rechts achteraan, staat het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Halle, dat dateert uit de periode rond 1700. Achter dit Mariabeeld staan bedevaartstaven, waarop ook Nicolaas is afgebeeld. De preekstoel laat Nicolaas zien, die de bovenbouw ervan torst. Engelen reiken hem zowel bisschopsstaf, als bisschopsmijter aan.
In deze vijfbeukige kerk maakt een groot Nicolaasaltaar indruk op elke bezoeker. Dit altaar dateert uit de 17e eeuw en toont een groot, marmeren beeld van de Heilige Nicolaas. De wat triest ogende Sint ontvangt kromstaf en mijter om als bisschop verder te gaan. Hij houdt het evangelieboek vast. De beeltenis dateert van rond 1900. In de kerk zijn ook processievaandels te zien, met daarop een Nicolaasafbeelding
In de kerk is ook een reliek van Nicolaas aanwezig. Het is een splinter van een vingerkootje van Nicolaas, die in het Italiaanse Bari zijn laatste rustplaats heeft. De reliekhouder bevindt zich in de 76 centimeter hoge, zilveren buste van Nicolaas, die in de schatkamer van de kerk is te zien. Deze grote reliekhouder is gemaakt in 1661. De schatkamer is een kerkmuseum en tot de kerkschatten behoort ook een monstrans met de afbeelding van de Heilige Nicolaas. Een pronkstuk in het museum is zeker een kromstaf van 185 centimeter lengte met de afbeelding van de Sint. De staf is uit 1889 en is gedragen door Antoon Stillemans (1832-1916), die van 1889 tot in 1916 bisschop van Gent is. De staf heeft Stillemans ontvangen bij de aanvang van zijn pontificaat. In de krul van de staf is een beeltenis van Sint-Nicolaas gemaakt, met een staf in de hand en drie kinderen in een ton. Vlak vóór het overlijden heeft monseigneur Stillemans de bisschopsstaf gelegateerd aan de kerk. Het kerkmuseum bevat ook een koorkap uit 1658 met de beeltenis van Nicolaas en drie kinderen in het pekelvat.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
MOBIELE NICOLAASKAPEL
Ter gelegenheid van het jubileumjaar 2017, dat de parochie en de stad 800 jaar bestaan, is een mobiele 800-jaar-kapel gemaakt. Deze is ontworpen en uitgewerkt door leerlingen van de Vrije Technische Scholen van Sint-Niklaas.
De icoon van de Heilige Nicolaas is gemaakt door Johan Geleyn. De kleurrijke schildering toont onder meer Nicolaas, die een zegenend gebaar maakt, de Sint-Nicolaaskerk van Sint-Niklaas, de brug bij Mostar (Bosnië-Herzegovina) om op symbolische wijze door Nicolaas Oost en West te verbinden en een schip in noodweer. De onthulling van de mobiele kapel met bijzondere icoon is gebeurd op 2 december 2016 in de Sint-Nicolaaskerk.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
CIPIERAGE
Aan de Grote Markt, vlakbij de Sint-Nicolaaskerk, is de historierijke Cipierage te vinden. Het grote gebouw, waarvan in de kelder nu een horecagelegenheid is gemaakt, heeft ooit als gevangenis dienst gedaan. Immers, het gebouw heeft de functie gekend van gevangenis van het Land van Waas. Het ontwerp van de Cipierage is van architect en beeldhouwer Lucas Faidherbe (1617-1697). Gedurende de jaren 1661-1662 is de Cipierage gebouwd in Vlaamse renaissancestijl.
In de nis van de vrij hoge gevel staat een groot beeld van de Heilige Nicolaas. Nicolaas en drie kinderen in een pekelvat vormen de beeltenis van terracotta uit 1867.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
DAG VAN DE SINT
De Dag van de Sint is een groot evenement dat zich grotendeels op de Grote Markt afspeelt en dit vindt meestal plaats op de eerste zondag na 11 november. In verscheidene kramen worden allerlei producten aangeboden en is er kinderanimatie.
De reuzen van Sint-Niklaas, Sint-Nicolaas en Nicodemus, brengen op de Dag van de Sint ook een bezoek aan de vele aanwezigen op de Grote Markt, dat een van de grootste pleinen van Europa is.
Natuurlijk komt ook Sinterklaas naar de Grote Markt op de Dag van de Sint en brengt hij vele Pieten mee. Deze dag is een groot festijn en duizenden komen de Sint en zijn metgezellen begroeten.
Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 8 februari 2023
~~~
HUIS VAN DE SINT
In de Stationsstraat 85, de “Straat van de Sint”, staat het Huis van de Sint. Dit huis is het omgetoverde voormalige museum van de Salons voor Schone Kunsten, dat in een groot herenhuis is gevestigd en een neo-Lodewijk XVI-voorgevel heeft. Het grote huis is gebouwd in 1928 naar een ontwerp van de Antwerpse architect Paul Marie Eugenie (Paul) Stordiau (1886). Sinds 1988 is het herenhuis een museum tot in 2022.
In het Huis van de Sint is heel veel te zien, waaronder bijzondere Sintkunstwerken van Ward Nijs en andere kunstenaars. Van Andreas Bosteels (1901-1970) hangt er in het huis een groot schilderij “De Heilige Nicolaas”, waarbij enkele legenden zijn uitgebeeld. Een ander schilderij in het Huis is van Romain Malfliet (1910-2006) en dit kunstwerk toont “Sint-Nicolaas in Sint-Niklaas”.
Het Huis van de Sint laat in verscheidene ruimten zien hoe Sint-Nicolaas en de Zwarte Pieten leven, als zij in Vlaanderen zijn. Zo zijn te bezoeken badkamer, pietentoilet, keuken, slaapkamer van de Zwarte Pieten en deze van Sint-Nicolaas.
Een rondgang in het Huis van de Sint wordt door Zwarte Pieten begeleid. Het bezoek aan het vermaarde huis eindigt in de troonzaal, waar de Sint iedere bezoeker bedankt voor de komst. Het bezoekersaantal wordt met het jaar indrukwekkender en nadert de 30.000 mensen in amper drie weken. Het Huis van de Sint is geopend van 12 november tot en met 6 december.
In 2004 is de eerste editie van het Huis van de Sint gehouden en het aantal bezoekers is blijven groeien. Op 19 november 2023 is de 500.000e bezoekers verwelkomd in het Huis van de Sint door Sinterklaas en Zwarte Piet.
Na een drukke periode verlaten op 6 december Sinterklaas en zijn metgezellen het Huis van de Sint. De koffers worden gepakt en de terugreis naar Spanje begint.
Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 6 december 2023
~~~
SINT IN DE PISTE
Op de Grote Markt staat in de Sinterklaastijd een indrukwekkende circustent. Hier wordt hoogstaand spektakel geboden met de “Sint in de Piste”. Dit is een reeks circusvoorstellingen met tal van internationale acts op wereldniveau.
Dit evenement is een groot feest voor de bezoekers. Hiertoe dragen vooral bij wereldberoemde artiesten in prachtige kostuums, showballet, dieren, circusorkest, belichting en de komst van Sinterklaas met Pieten. De kaartjes om een voorstelling bij te wonen, zijn veelal heel snel uitverkocht.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
GEBEDSDIENST
Op de vrijdag vóór de verjaardag van de Goedheiligman op 6 december, is er elk jaar, in het vroeg van de avond, een katholieke viering in de Sint-Nicolaaskerk te Sint-Niklaas. Medewerkers van de Parochie Heilige Nicolaas van Myra hebben de organisatie van de viering in handen. Elk jaar is de viering rond en met de Heilige Nicolaas van Myra een bijzondere gebeurtenis, waarbij de kerk voor een ieder openstaat, ongeacht afkomst, leeftijd, of religie.
Als de bijeenkomst begint wordt een grote icoon met een afbeelding van Nicolaas naar het hoofdaltaar gebracht. Deze schildering toont onder meer de Heilige Nicolaas, de brug in Mostar (Bosnië-Herzegovina), een schip in nood en een silhouet van de Nicolaaskerk te Sint-Niklaas. Vervolgens leggen kinderen en ouderen bloemen bij de icoon en dan begint de viering. In 2023 is er ook een vertegenwoordiger van de Orthodoxe Kerk Gent aanwezig. Hierdoor krijgt de bijeenkomst een nog groter oecumenisch karakter.
Tijdens de gebedsdienst zijn ook Sint-Nicolaas en Zwarte Piet aanwezig. Er wordt gebeden tot de Heilige Nicolaas en stilgestaan bij het leven van de Heilige Nicolaas. Oude Nicolaasliederen worden gezongen, een Nicolaaslegende wordt verteld, een overweging met Sint-Nicolaas wordt gehouden en het orgel laat de klanken van bekende Sinterklaasliedjes horen.
Elk jaar worden goederen ingezameld voor een goed doel, als boeken, chocolade, handdoeken, jassen, stripverhalen, tandpasta en tassen. In 2023 is het goede doel “VLOS, Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas”.
De adventsboodschap van Sint-Nicolaas is: “Mijn feest moet vol vreugde zijn voor klein en groot, niet alleen om te krijgen, maar ook om te delen.”
De wijze waarop de gebedsdienst wordt gehouden is uniek in het Nederlandse taalgebied.
Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 3 december 2023
~~~
SINT-NICOLAASGENOOTSCHAP
In Sint-Niklaas is ook het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen gevestigd. Dit genootschap is ontstaan in 1989 en sinds 1993 is er ook een genootschap in Nederland. De oprichting van het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen te Sint-Niklaas vindt plaats op 10 mei 1989. Als voorzitter treedt aan Lieven Dehandschutter (1958), Geert Vandenhende (1961) wordt ondervoorzitter en Veerle Verbeke (1962) secretaris. Bij de oprichting van het genootschap zijn zo’n 30 personen betrokken om de eerste activiteiten uit te voeren.
Doelstellingen van het Sint-Nicolaasgenootschap zijn met name het in stand houden van de Nicolaasfiguur en de Sinterklaasgebruiken, het nemen van initiatieven waarin Sint-Nicolaas, legenden en volksgebruiken rond hem centraal staan en het koesteren van “het-kind-in-ons” in het hart van de leden om gelovigen van de Sint te blijven.
Tal van activiteiten worden door het genotschap georganiseerd, zoals het Huis van de Sint, cursussen, Literaire en Ludieke Sinterklaasavond en het uitgeven van de Tijdingen van het Sint-Nicolaasgenootschap. In deze Tijdingen worden onder meer actuele gebeurtenissen besproken van en over Sint-Nicolaas en zijn metgezellen, legenden, Sint-Nicolaaskerken, ervaringen, filatelie, liederen en tradities in binnen-en buitenland.
In 1993 heeft het Sint-Nicolaasgenootschap Vlaanderen het initiatief genomen om te komen tot het “Pact der Gevers”. De drie gevers, Martinus van Tours (Sint-Maarten), Nicolaas van Myra (Sinterklaas) en de Kerstman hebben het “pact” ondertekend. Deze gevers erkennen elkaars tradities en volksgebruiken. In het “pact” wordt afgesproken dat elke gever een eigen periode van feesten kent. Voor Sint-Maarten is dit tot en met 11 november, Sint-Nicolaas heeft zijn feesten in de periode vanaf 12 november tot en met 6 december en de Kerstman heeft de activiteiten van 7 tot en met 25 december. Verder hebben alle manifestaties een kindvriendelijk karakter en wordt het delen centraal gesteld zonder tegenprestaties te verlangen.
Het genootschap kent vele leden, die sympathisanten zijn van het Sinterklaasfeest, Nicolaasattributen verzamelen en/of geïnteresseerd zijn in de historie van de Heilige Nicolaas. Ook zijn er leden met belangstelling voor legenden, liedcultuur, gedichten en tradities. Ook zijn vele praktiserende Sinten en Pieten lid van het genootschap.
Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 5 maart 2025
~~~
SINT-LUCIA
In de Ankerstraat is het Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Lucia gevestigd. Dit ziekenhuis maakt deel uit van de Congregatie der Zwartzusters van de Heilige Philippus Neri. De Italiaanse, katholieke, priester Philippus Neri (Filippo Romolo Neri) leefde van 1515 tot in 1595. Het klooster van de zusters is gesticht in 1710.
In de gerestaureerde kapel bevindt zich op zo’n drie meter hoogte een polychroom beeld van de Heilige Nicolaas met drie kinderen in het pekelvat. Het beeld is gemaakt in de periode rond 1900.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
DEKENIJ
In de Philippus Neridreef, grenzend aan de Ankerstraat, bevindt zich de dekenij. Het complex bestaat uit poortgebouw, voormalige stallingen, park, tuinhuis en woning. Sinds 1696 bestaat de woning, die door een bombardement in de Tweede Wereldoorlog ernstig is vernield. Onder begeleiding is er een rondgang te maken. In de grote salon hangt een schilderij, waarop de Sint-Nicolaaskerk van Sint-Niklaas is te zien. In de trappenhal staat een gepolychromeerd Nicolaasbeeldje, dat het resultaat is van gedreven volkskunst.
Bij de kapeldeur hangt een tekening op zink met de afbeelding van Nicolaas met drie kinderen in het vat. In de kapel is een kleurrijk glasraam met de afbeelding van Nicolaas, met in de ene hand de staf en in de andere een schaaltje met drie ballen. Een afbeelding van Sint-Nicolaas is ook zichtbaar op het altaar.
Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 13 januari 2022
~~~
KINDERSTADDICHTER
Elk jaar is er in Sint-Niklaas een kinderstaddichter. Een kind kan zich kandidaat stellen als het in de leeftijd is van 8 tot en met 14 jaar, school volgt in Sint-Niklaas of er woont. De uitverkorene wordt benoemd om gedurende twee jaar eigen gedichten te maken en op bijzondere gelegenheden een of meer poëzie-uitingen te geven. Dit gebeurt dan ook in de Sinterklaastijd. De kinderstaddichter kan een jongen of meisje zijn. Deze uitverkorene maakt een Sintgedicht en draagt dit voor in bijvoorbeeld het Huis van de Sint.
Geplaatst 9 mei 2021