Barbara van Nicomedië (273-306) is een christelijke heilige, maagd en martelares. Zij leeft in Nicomedië (Nicomedia) en in dezelfde periode als de heilige Nicolaas verblijft zij in Klein-Azie.

Barbara is de beeldschone dochter van een rijke man, die heiden is. De vader sluit zijn enige dochter op in een toren om haar te beschermen tegen onwelkome invloeden. Toch bekeert Barbara zich tot het christendom. De vader ontdekt haar toetreding tot het christendom als zij een derde venster in de toren vraagt. Dit venster met de twee aanwezige ramen symboliseren de Heilige Drie-Eenheid (Vader, Zoon en Geest). Vervolgens tracht de vader Barbara van het geloof af te brengen en hiertoe laat hij haar zelfs martelen. Barbara blijft bij haar geloof. Als de vader dit verneemt laat hij zijn dochter onthoofden. Barbara sterft op 4 december en dit is haar feestdag geworden.

Barbara wordt afgebeeld met enkele attributen, namelijk een toren met drie ramen, martelaarspalm en kanon. Zij is de beschermheilige van onder meer beiaardiers, bouwvakkers, brandweerlieden, infanteriesoldaten, tunnelbouwers en mijnwerkers. Barbara is ook de beschermvrouw van onder andere de Nederlandse stad Culemborg.

De heilige Barbara wordt aangeroepen tegen koorts.

De heilige Barbara is één van de 14 noodhelpers, “Veertien Heilige Helpers”, die individueel en als groep worden vereerd. Het begrip noodhelper komt het eerst voor in het Duitse Rijnland en dit als een gevolg van een pestepidemie in de 14e eeuw. De 14 noodhelpers zijn: Achatius, Barbara, Blasius, Catharina, Christoffel, Cyriacus, Dionysius, Egidius, Erasmus/Emo, Eustachius, Joris, Margaretha, Pantaleon en Vitus.

Sint-Barbara wordt in Nederlands Limburg en ook in het Duitse Rijnland de huishoudster of vrouw van Sint-Nicolaas genoemd. Hiervoor zijn redenen te noemen:
-het feest van Sint-Nicolaas is afgeleid van Germaanse gebruiken. In de Germaanse cultuur heeft oppergod Wodan een vrouw met de naam Frigga. Zij is koningin van de goden en staat bekend als een wijze en zorgzame echtgenote, die ook waakt over de mensen. Frigga is het voorbeeld van vrouwelijke kracht en wijsheid. Frigga is de godin van het huwelijk, moederschap en vruchtbaarheid. In de Noorse mythologie heet zij Frigg, is de vrouw van oppergod Odin en is de voornaamste onder de godinnen.
-de feestdag van Barbara is 4 december en deze ligt dichtbij 6 december; de naamdag van Nicolaas
-beiden leven in dezelfde periode, namelijk in het einde van de 3e en begin van de 4e eeuw
-de twee heiligen wonen in Klein-Azië
-Barbara en Nicolaas geloven in de Heilige Drie-Eenheid
-zowel Barbara, als Nicolaas worden vereerd in de Katholieke en Orthodoxe Kerk; zij zijn heiligen in het Oosten en Westen.

Geplaatst: 7 september 2023
Laatst gewijzigd: 6 december 2024