Leven

Het leven van Nicolaas is uitermate enerverend. Veel voorvallen worden aan hem toegeschreven. Het voorbeeldige leven van de heilige begint al bij de geboorte. Echter, in de loop van de eeuwen kunnen gebeurtenissen van anderen zich vermengen in de verhalen over het leven van Nicolaas. Bij het denken aan Nicolaas van Myra komen allerlei vragen op. Wie zijn de ouders van Nicolaas? Wie is Nicolaas werkelijk geweest? Wie heeft hem opgeleid? Hoe heeft hij geleefd? Wanneer heeft hij welke wonderen verricht? Het zijn vragen, die in dit deel tot antwoorden gaan leiden.

Vervolgens worden belicht:
– ouders
– naam
– baby
– jeugdjaren
– geestelijke
– wonderen
– bisschop
– vervolgingen
– afgoderij
– Concilie van Nicea
– persoonlijkheid
– sterfdatum
– graf
– Myra
– feestdagen
– andere Nicolaas

Veel beleving bij het lezen van het leven van Nicolaas.

Jan van Wijk

Geplaatst 9 mei 2021

~~~

OUDERS

Nicolaas is enig kind van tamelijk welgestelde ouders. De vader staat in hoog aanzien bij keizer Constantijn. Later blijkt dat enige aspecten over de ouders van Nicolaas van Myra zijn geschreven op de moeder en vader Nicolaas van Pharroa (Sion) van toepassing is.

Een verhaal is, dat de man en vrouw een groot verlangen hebben naar een kind. De vrouw raakt pas in verwachting van Nicolaas, als zij de belofte aan God doet dat haar kind in dienst van Hem treedt. Nicolaas blijft in het gezin het enige kind. Na de geboorte van Nicolaas hebben de moeder en vader een leven van onthouding.

In 270 is Nicolaas geboren en zijn ouders wonen dan in Patara, een stad in het toenmalige Lycië, dat behoort tot Klein-Azië, aan de Middellandse Zee. Patara, een levendige handelsplaats, is een van de belangrijke steden in de provincie Lycië. Dit gebied behoort tot het Oost-Romeinse Rijk, dat Byzantium heet. In die tijd is dat gebied Grieks, nu Turks. De taal in Patara is Grieks en dat is ook de taal die Nicolaas spreekt.

De moeder en vader van Nicolaas zijn heel vroom en tamelijk welgesteld. Na het vroege overlijden van de ouders is Nicolaas op jonge leeftijd wees. De financiële positie van zijn ouders stelt de jonge Nicolaas in staat vrijgevig te zijn en goed te doen voor de mensen, als teken van door God gezonden.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 20 januari 2023

~~~

NAAM

In het jaar 270 wordt Nicolaas geboren. De ouders van hun pasgeboren kind geven hun zoon de naam Nikolaos en hij wordt vernoemd naar zijn heeroom, die bisschop is. De naam “Nikolaos” heeft een betekenis, want deze bestaat uit twee woorden, namelijk “nike” en “laos”. Het woord “nike” staat voor “overwinning” en “laos” betekent “volk”. De naam Nicolaas wil dus zeggen “overwinnaar van het volk”. Dit betekent de overwinning op de ondeugden en zonden van de mensen. Een andere betekenis van de naam Nicolaas is afgeleid van “nitor” en dit Latijnse woord staat voor glans of schijnsel. Nicolaas betekent dan “glans van het volk”. Een andere verklaring voor de naam Nikolaos is dat “nikos” zege betekent en “laos” staat voor lof. De naam Nikolaos betekent dan “zegerijk lof”.

In zijn leven wordt Nicolaas bisschop en na zijn overlijden heilig. Dit laatste is de reden, dat hij Sint-Nicolaas wordt genoemd.

Sinds de 5e eeuw hebben miljoenen dopelingen vlak na hun geboorte de naam Nicolaas ontvangen. Het geven van de naam Nicolaas aan een pasgeborenen gaat door tot op de dag van vandaag. Nicolaas is dan ook van velen de patroonheilige, namelijk de heilige naar wie een dopeling bij het doopsel de naam ontvangt. Hieruit volgt dat zeer veel mensen de naam Nicolaas dragen of een naam, welke daarvan is afgeleid.

Later wordt de naam Nicolaas gegeven aan vele pasgeborenen en ook allerlei organisaties en kerken dragen deze naam. In verscheidene landen komen afgeleide namen van Nicolaas voor, zoals Claes, Co, Colin, Colla, Colijn, Cools, Klaas, Klaasien, Klasina, Klaus, Klazine, Nic, Nichus, Nick, Nickel, Nicky, Nico, Nicola, Nicolaï, Nicolette, Nicoline, Niek, Niels, Niki, Nikias en Nikki.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 10 januari 2024

~~~

BABY

Reeds als pas geboren kind is Nicolaas een bijzonder mens, want vanaf de eerste dagen van zijn bestaan, worden aan hem wonderen toegeschreven. Als baby kan Nicolaas meteen rechtop staan in zijn badje. Hij houdt armpjes bijeen en handjes gevouwen. Wat later kijkt hij naar de hemel, alsof hij God dankt voor de geboorte. Het staan en de handen heffen, is dan een christelijke gebedshouding.

Muurschildering in de crypte van de basiliek te Bari. Foto: Jos Daems.

Opmerkelijk is ook, dat Nicolaas op de twee wekelijkse vastendagen, woensdag en vrijdag, de borst van zijn moeder weigert om melk te drinken. Op de andere dagen drinkt hij uit elke borst eenmaal per dag. Het is een teken van matigheid. Hieruit blijkt dat Nicolaas heel bijzonder is vanaf de geboorte. De eerste tekenen van zijn heiligheid zijn dan al zichtbaar. Aan het eind van de derde eeuw is het bij christenen gebruikelijk elke week op de woensdag en vrijdag te vasten.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 25 november 2023

~~~

JEUGDJAREN

Nicolaas krijgt als eerste de opvoeding van zijn moeder. Zij leert hem de beginselen van het christelijk geloof.

Tijdens zijn tienerjaren raakt de jonge Nicolaas al geliefd bij de plaatselijke bevolking. Velen bewoners uit Patara leren hem kennen en dat in positieve zin.

Op zeer jonge leeftijd toont Nicolaas een bijzonder grote begaafdheid door de namen van hemellichamen uit het hoofd te kennen, ook kan hij uit de bijbel citeren. Nicolaas doet zijn best op school en behaalt goede resultaten. Als jongeling studeert Nicolaas letteren. Nicolaas leest de spreuken in de “Septuagint”; dit is Latijn voor zeventig. Het is de Griekse vertaling van het Hebreeuwse Oude Testament en enkele Joodse geschriften. In de periode 250 tot 50 vóór Christus is het werk gemaakt. Nicolaas heeft geen belangstelling in het spelen met leeftijdgenoten. Verder heeft Nicolaas geen interesse in meisjes en hij is immuun voor losbandigheid. Nicolaas groeit voorbeeldig op en leert aandacht te schenken aan arme mensen.

Volgens de opzet van het onderwijs tijdens de 3e en 4e eeuw in Lycië bestaat een volledige opleiding voor jongeren uit een periode van zo’n 12 jaar. De voertaal op school is Grieks. De schoolopleiding bestaat uit drie fasen. In de basis is er een lagere school “Grammatistes”, waar de nadruk ligt op lezen, rekenen en schrijven. De middelbare opleiding heet “Grammatikos” en dan staan centraal grammatica, schrijfaardigheid en literatuur. De hogere school is “Rhetor”” met vooral taalvaardigheid en spreken in groep en in het openbaar. Verondersteld wordt dat Nicolaas de drie fasen heeft doorlopen.

Nicolaas wil zijn leven in dienst stellen van God, zoals ook zijn moeder heeft beloofd om zwanger te worden. Frequent bezoekt hij dan ook de tempel en toont belangstelling voor dat wat daar gebeurt. Hij is dus een trouwe kerkganger. Nicolaas krijgt steeds meer duidelijkheid over de toekomst, namelijk dat hij op aarde een grote taak heeft te vervullen. Dit wordt ook realiteit, want hij wordt geestelijke en later blijkt dat mede door Nicolaas het christendom belangrijk wordt in het Romeinse Rijk van de 3e en 4e eeuw.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 19 januari 2023

~~~

GEESTELIJKE

De redelijk gestelde ouders van Nicolaas willen dat hun zoon een goede opleiding krijgt. Hiertoe vertrouwen zij Nicolaas toe aan zijn heeroom. Zo krijgt hun kind een gedegen christelijke opvoeding in het klooster van zijn oom. Nicolaas blijkt een vlijtige leerling te zijn met een bijzonder goed geheugen.

Door de inzet van zijn heeroom volgt Nicolaas een wetenschappelijke opleiding. Daarnaast doet hij praktijkervaring op door te assisteren bij tempeldiensten. Door zijn opleidingen en ervaring raakt Nicolaas goed bekend met de Grieks-Byzantijnse liturgie.

De ontwikkeling van de jonge Nicolaas gaat voorspoedig en hij maakt vordering met de opleiding. Oom Nicolaas, de bisschop in het plaatselijke klooster, maakt een pelgrimstocht naar Jeruzalem en tijdens zijn afwezigheid neemt zijn neef, de jonge Nicolaas, hem waar. Tijdelijk heeft Nicolaas de leiding in het klooster Nieuw-Sion, waarvan de kloosterkerk een kopie van de Sionkerk in Jeruzalem is. De jonge Nicolaas kwijt zich op zeer voorbeeldige wijze van de waarnemende taak en dit tot volle tevredenheid van zijn oom.

Nicolaas krijgt dus de opleiding tot geestelijke van zijn oom, die ook Nicolaas heet. Eerst legt hij de kloostergeloften af bij zijn heeroom. Later wordt Nicolaas tot diaken gewijd en op zijn 19e ontvangt hij de priesterwijding.

Geplaatst: 9 mei 2021

~~~

WONDEREN

Al in zijn jonge jaren verricht Nicolaas al wonderen en valt zijn geloofsbeleving velen op. Zo brengt hij verdwaalde kinderen terug naar hun ouders en geneest hij de lamme hand van een vrouw door deze aan te raken. Later redt hij drenkelingen in zwaar weer en helpt hij drie huwbare dochters aan een bruidsschat.

Tijdens de jaren van zijn opleiding bij zijn heeroom, maakt Nicolaas een reis naar Jeruzalem. Hij doet dit in navolging van zijn oom. Eerst wil Nicolaas naar Egypte gaan, voordat hij het Heilig Land bezoekt. Nicolaas gaat per boot zijn pelgrimstocht maken. Gedurende de eerste nacht op het schip krijgt hij een visioen. Hij ziet de duivel de mast van het vaartuig vernielen. Voor Nicolaas is dit een teken dat er zwaar weer op komst is. Meteen waarschuwt hij de bemanning van het schip. Het vermoeden van Nicolaas komt uit, want spoedig steekt een storm op en deze gaat hevig te keer. De boot dreigt te vergaan. De harde wind blaast een bootsman tegen het dek en de man sterft meteen. Nicolaas begint te bidden en iets later bedaart de storm. Nicolaas gaat naar de dode bootsman, bidt en wekt hem tot leven. Nicolaas heeft een wonder verricht, dankzij de hulp van God. Dit voorval draagt sterk bij tot de vermaardheid van Nicolaas.

Geplaatst: 9 mei 2021

~~~

BISSCHOP

Nicolaas is in 295 tot bisschop benoemd en hij is dan 25 jaar. Hij woont dan in Myra.Echter, aan deze aanstelling gaat meer dan wat bijzonders vooraf.

Een legende vertelt … In de vooravond van de wijding tot bisschop verschijnt Jezus Christus aan Nicolaas en geeft hem de bijbel. Hieruit blijkt dat Nicolaas door Christus is uitverkoren bisschop te worden.

Een andere legende is dat in de stad Myra een opvolger van de overleden bisschop wordt gezocht. De geestelijken, die voor de opvolging zorgdragen, komen in de avond in de tempel bijeen en overleggen omtrent het invullen van de vacature. De bisschoppen en priesters bidden de hele nacht om een goede bisschop te kiezen. Deze personen hebben de afspraak gemaakt, dat de man die de volgende ochtend als eerste in de tempel komt als nieuwe bischop wordt benoemd. Vroeg in de volgende ochtend komt Nicolaas als eerste in de tempel. Tegen de bisschop in het portaal van de kerk zegt hij, dat hij zondaar Nicolaas en dienaar van God is. Met de bisschop gaat Nicolaas naar de andere geestelijken en vervolgens naar de andere gelovigen, die zijn toegestroomd. Ineens juichen de aanwezigen en Nicolaas wordt door hen aanvaard als nieuwe bisschop. Nicolaas beseft dat hij de nieuwe bisschop is. Nicolaas aanvaardt het ambt en de benoeming wordt officieel.

Bij de benoeming van bisschop spelen drie criteria een rol, namelijk de keuze door de bisschoppen, de aanvaarding door de gelovigen en de instemming van Nicolaas. De nieuwe bisschop wordt dus gekozen als andere bisschoppen bijeen zijn.

Nicolaas is als bisschop van Myra de metropoliet van Lycië. Als aartsbisschop en aan het hoofd staan van de kerkprovincie oefent hij toezicht uit in Myra en de regio. Op basis hiervan heeft hij gezag en macht. Dit wordt nog versterkt door het privilege van recht te mogen spreken.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 31 december 2022

~~~

VERVOLGINGEN

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus (±236-316) is keizer van het Romeinse Rijk van 284 tot in 305. Dit imperium heeft het hoogtepunt achter zich en tekenen van verval zijn zichtbaar. Tijdens zijn bewind zijn er veel vervolgingen van christenen. In 303 begint hij acties om het christendom uit te roeien. De keizer toont zich een fervent christenvervolger en beveelt alle christelijke kerken te vernietigen en heilige schriften te verbranden. De keizer vindt dat christenen de belangrijkste oorzaak vormen voor de achteruitgang van het Romeinse Rijk. De christenen moeten hun geloof opgeven, zo niet worden zij slaaf, gemarteld of gevangen genomen. Dit raakt Nicolaas heel diep en hij ageert tegen de keizer. Dit komt Nicolaas op een gevangenisstraf te staan en wordt hij gemarteld. Nicolaas geeft medegevangenen troost hij en spreekt hen moed in. De vervolgingen van keizer Diocletianus zijn heel hevig en de Oosters-Orthodoxe Kerk herdenkt deze nog steeds.

Flavius Valerius Aurelius Constantinus (±273-325) is de opvolger van Diocletianus. Hij wordt keizer Constantijn de Grote. Constantijn krijgt van zijn moeder Helena van Constantinopel (±248-±329) een christelijke opvoeding; zij leidt hem op in het geloof. Helena is een ondernemende vrouw; zij gaat onder andere naar Jeruzalem en vindt het graf van Jezus, evenals het Heilig Kruis, waaraan Jezus is gestorven. Zij zorgt dat de Heilige Trap van Jeruzalem naar Rome wordt gebracht en heel wat relieken neemt zij mee naar huis. Helena wordt in de oosters-orthodoxe en rooms-katholieke kerk als heilige vereerd. Constantijn wordt dan ook de eerste christelijke keizer. De belangrijkste vernieuwing van hem is het aanvaarden dat het christendom de staatsgodsdienst is. Het gevolg hiervan is, dat hij de geloofsbelijdenis de ruimte geeft en ook zorgt hij ervoor dat vervolgingen eindigen. Door deze ontwikkelingen krijgt de geestelijkheid veel macht en rijkdom.

In 313 ondertekent Constantijn met mede-keizer Valerius Licinianus Licinius (±265-325) het Edict van Milaan. Beide keizers heersen over het Romeinse Rijk en wel door door de verdeling tussen het westen en het oosten van het uitgestrekte grondgebied. De ondertekening van het besluit geeft de mensen in het Romeinse Rijk vrijheid van godsdienst. Zij zijn dan vrij hun religie te kiezen en te belijden. Bovendien worden gebouwen, geld, goederen en grond, welke christenen door de vervolgingen zijn ontnomen, teruggegeven. Deze ontwikkeling komt ook Nicolaas goed uit, want hij hoeft niet meer te vrezen om door zijn christelijke uitspraken te worden opgepakt en gemarteld. Door het Edict van Milaan wint het christendom veel gelovigen. Tussen de beide keizers ontstaat een strijd om de macht en uiteindelijk wordt Constantijn de enige keizer van het grote Romeinse Rijk.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd 23 juni 2022

~~~

AFGODERIJ

Tijdens zijn leven voert Nicolaas hevige strijd tegen de verering van de Griekse godin Artemis. Immers, Nicolaas is een uitgesproken tegenstander van afgoderij. Hij ziet in het vereren van een afgod het werk van een duivelse macht. Nicolaas wil beletten dat mensen zich overgeven aan heidense rituelen.

Artemis is een godin uit de Griekse mythologie. Zij is een dochter van de oppergod Zeus en een tweelingzus van haar broer Apollo. In het Latijn is de naam voor Artemis Diana, de godin van de geboorte, de jacht en de maan. Diana is een maagd en wordt omringd door maagdelijke nimfen, die zich tonen in bevallige gedaanten.

In Myra ontstaat er ruzie tussen aanhangers van de godin Artemis en volgelingen van Nicolaas. De bisschop uit zich meermaals tegen de Artemis-cultus. Later verwoest hij eigenhandig een tempel, die toegewijd is aan Artemis.

Geplaatst 9 mei 2021

~~~

CONCILIE VAN NICEA

Keizer Constantijn de Grote (±273-337), geboren als Flavius Valerius Aurelius Constantinus, wil eenheid van het Romeinse Rijk en hier hoort geen kerkscheuring bij door andersdenkenden, zoals de aanhangers van Arius. Ook is er duidelijkheid nodig over teksten en data die het geloof raken.Hiertoe organiseert de keizer het eerste concilie en laat bisschoppen in Nicea bijeenkomen.

In de periode 19 juni-25 augustus 325 vindt het Concilie van Nicea plaats. Deze algemene vergadering van hooggeplaatste geestelijken van de katholieke kerk moet duidelijkheid geven over vragen van het geloof. Dit concilie wordt gehouden onder het pontificaat van paus Silvester I, paus van januari 314 tot 31 december 335, patroonheilige van het nieuwe jaar. Er zijn 318 bisschoppen uit alle delen van het Romeinse Rijk bijeen in Nicea, dat in Bithynië ligt en nu Turks grondgebied is. Onder de bisschoppen is ook Nicolaas aanwezig. Hij is door geestelijken uit de streek van Myra als hun afgevaardigde naar Nicea gestuurd.

Het Concilie van Nicea is een van de belangrijkste bijeenkomsten uit de geschiedenis van de katholieke kerk. Tijdens dit concilie worden het Credo, dit is de katholieke geloofsbelijdenis, de kalendertijd van Pasen en de Heilige Drievuldigheid vastgesteld. De beslissingen van 325 zijn in de katholieke kerk nog steeds van toepassing.

Tijdens de beraadslagingen is er een hoogoplopende onenigheid omtrent de afkomst van Jezus. De meeste bisschoppen, waaronder Nicolaas, stellen dat Jezus de Zoon van God is. Echter, er zijn bisschoppen die dit niet delen en onder hen bevindt zich Arius uit Alexandrië (±250-±336). Hij verloochent de goddelijkheid van Christus en trekt fel van leer. Arius ziet Jezus als aards, staat bij en tussen de mensen, is een creatie van God, maar geen gelijke aan Hem. Jezus is een schepping van God , die onder God komt. Hieruit volgt dat de volgelingen van Arius de goddelijkheid van Jezus niet accepteren. Hierdoor ontstaat veel tumult tijdens de beraadslagingen. De aanhangers van Arius bevinden zich voornamelijk in het oosten van het Romeinse Rijk.

Nicolaas spreekt over de Heilige Drievuldigheid, namelijk de Vader, de Zoon en de Heilige geest. Deze drie vormen de eenheid God. Nicolaas verzet zich fel tegen Arius en begint een handgemeen door Arius een ferme klap in het gezicht te geven. Zelf loopt hij een gebroken neus op. Nicolaas wordt op last van keizer Constantijn door soldaten uit de vergaderzaal verwijderd en belandt in de gevangenis. Daar worden hem de bisschoppelijke waardigheden ontnomen, namelijk evangelieboek, bisschoppelijk gewaad en stola. Nicolaas verblijft geboeid in de cel. In de nacht ontvangt hij wonderbaarlijk bezoek, namelijk van Jezus en de Moeder Gods. Zij herstellen hem in het ambt van bisschop; Jezus geeft hem het evangelieboek en van de Moeder Gods ontvangt hij kleed en stola. Ook bevrijden Zij hem uit de boeien.
De volgende ochtend krijgt keizer Constantijn van de bewakers te horen, dat Nicolaas niet meer is geboeid en dat hij de bisschoppelijke waardigheden terug heeft. Vervolgens laat de keizer Nicolaas bij zich komen en hij vraagt hem om vergeving. Nicolaas kan zich weer bij de andere bisschoppen voegen en de vergadering van het concilie bijwonen.
Het Concilie van Nicea heeft de Ariaanse ketterij veroordeeld. De conclusie is dat Jezus én God én mens is. De Heilige Drievuldigheid wordt vastgesteld en dat geldt ook voor het Credo en de tijd in het jaar voor Pasen. Hierdoor moet de theologische strijd door de volgelingen van Arius tot het verleden gaan behoren. Dit gaat nog een lange tijd duren, want het Arianisme blijft tot het eind van de 5e eeuw actief.

Nicea is de naam van de plaats waar bisschoppen bijeen zijn geweest. Tot 1331, bij de verovering van het gebied door Ottomaanse Turken, heet de plaats Nicea. Vanaf dat jaar is de naam Iznik en deze stad ligt in het noordwesten van het huidige Turkije, aan de oostelijke oever van het meer van Iznik. De naam Iznik is een verbastering van de oude naam van Nicea.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 5 oktober 2024

~~~

PERSOONLIJKHEID

Nicolaas toont zich een diepgelovig mens en is vaak in gebed. Hij stelt ongeloof en onrecht aan de kaak en trekt zich het lot van armen enorm aan. Nicolaas kenmerkt zich door een grote vergevingsgezindheid, maar heeft soms een opvliegend karakter.

Nicolaas is een standvastig mens en staat voor principes. Hij heeft een sterk geloof in het hiernamaals en keert zich tegen afgoderij. Nicolaas mijdt het intieme gezelschap van vrouwen. Nicolaas staat voor de waardigheid van het leven en bijgevolg is hij een tegenstander van de doodstraf. Nicolaas is de beschermer van het huwelijk en wordt ook wel huwelijksmakelaar genoemd.

Nicolaas spreekt op krachtige wijze, enthousiasmeert anderen op vurige wijze en het anderen terechtwijzen gebeurt op strenge wijze.

Als toonbeeld van barmhartigheid koopt hij slaven vrij en geeft hij hongerige mensen te eten. Zo redt hij velen in nood. Nicolaas heeft niets met mensen die leven met een materiële instelling.

Typerende karaktertrekken van Nicolaas zijn het bezitten van grote barmhartigheid, specifieke aandacht voor armen en mensen in nood, ongekende vrijgevigheid laten blijken, gastvrijheid tonen op nederige wijze, bestrijden van onrecht en het tegengaan van uitbuiting. Hij handelt zonder eigenbelang en zet zich in voor anderen.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 14 februari 2024

~~~

STERFDATUM

Over het geboortejaar van Nicolaas, dit is 270, bestaat geen twijfel. De historische bronnen zijn hier unaniem. Echter, omtrent het sterfjaar van Nicolaas is geen eenduidigheid. Bronnen vermelden de jaartallen 335, 336, 337, 340, 341 en 342. Indien het sterfjaar 342 is, heeft Nicolaas de leeftijd van 72 jaar bereikt.

De sterfdatum van Nicolaas is wel duidelijk, want door onderzoeken is vast komen te staan dat dit 6 december is. De sterfdag is de geboortedag in de hemel. Deze dag is dan ook zijn naamdag.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 29 oktober 2022

~~~

GRAF

Meteen na het overlijden wordt Nicolaas in een sarcofaag gelegd. Een sarcofaag is bij de Grieken en Romeinen een rechthoekige, stenen kist, waarin de stoffelijke resten worden bewaard van een belangrijk persoon. Het zijn de overblijfselen als gevolg van het begraven. In het Oudgrieks heeft het woord sarcofaag de betekenis van vleesetend. Deze stenen doodskist van Nicolaas blijft intact tot in het jaar 1087, als Italianen het stoffelijk overschot van hun heilige komen halen.

Volgens het Romeinse recht moeten doden buiten de stad worden begraven. Zo ook gebeurt het met het dode lichaam van Nicolaas. De sarcofaag komt in een kerk te staan, net buiten Myra. Nicolaas wordt gelegd in een “martyrion”. Het Griekse woord “martyrion” (Latijn: “martyrium”) betekent graf van een martelaar. Op die plaats wordt gebeden en diensten gehouden. Dit gebeurt bij het geraamte of relieken van een martelaar. Het gebouw kent een verzonken vloer om de gelovigen dichtbij de relieken te laten bidden. De oorspronkelijke betekenis van de naam “martyrion” is getuigenis, namelijk een plaats die getuigt van christelijk geloof. Sinds het begin van de 4e eeuw is het toegepast voor overleden martelaren. Hieruit is af te laden dat Nicolaas als een martelaar wordt beschouwd.

Al tijdens zijn leven is Nicolaas bekend als wonderdoener. Zijn graf wordt spoedig na het overlijden een druk bezochte bedevaartplaats.

Wonderbaarlijk is dat aan het voeteneinde van het graf een bron van een olieachtige stof ontspringt. Deze bron blijft actief in Myra en later in Bari, waar Nicolaas de laatste rustplaats vindt. Tot heden komt er uit de ledematen de olieachtige vloeistof. Volgens gelovigen heeft de vloeistof een geneeskrachtige werking.

In 1087 wordt door Italianen het geraamte van Nicolaas meegenomen naar Bari en daar rust de heilige Nicolaas in de crypte van de basiliek. Daarna komen Italianen uit Venetië ook nog enkele botjes meenemen, die blijken later complementair te zijn aan deze van Bari.

Bij restauratiewerkzaamheden van het graf van Nicolaas in Myra, nu het Turkse Demre, zijn nog enkele botjes gevonden. Er wordt gezegd, dat dit overblijfselen van Nicolaas zijn. De beentjes gaan naar Antalya en liggen daar in het Antalya Müzesi, het archeologisch museum.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 18 mei 2024

~~~

MYRA

Myra is een stad en ligt in Lycië, dit is het zuidwesten van het huidige Turkije. In de tijd van Nicolaas is het een middelgrote, levendige handelsstad met ruim 100.00 inwoners, waarvan in het begin van de 4e eeuw een kwart het christelijk geloof belijdt. De stad is dan in aanzien vanwege de ligging voor de internationale handel. De op 4 kilometer van Myra gelegen haven Andriake draagt hier in belangrijke mate bij. De gesproken taal is Grieks. In het einde van de 3e en begin van de 4e eeuw leeft Nicolaas in Myra. Hij wordt ook genoemd “de Heilige Nicolaas van Myra”, omdat hij er bisschop is geweest en vele wonderen heeft verricht.

De grote bloei van Myra, als economische en culturele centrumplaats, duurt tot 808. In dat jaar nemen de moslims, onder leiding van Harun-al-Rashid (±763-809), de stad in en verdrijven de Romeinen. Meer dan een eeuw lang terroriseren deze Arabische bandieten de kustgebieden van Lycië. Harun-al-Rashid brengt de moslims naar het begin van hun gouden periode, die duurt van de 8e tot in de 14e eeuw. Na 808 slibt de haven van Andriake, die vlakbij Myra ligt, dicht en het welvaartsniveau van de bevolking zakt op drastische wijze.

In de 9e, 10e en 11e eeuw is Myra meermaals verwoest door Arabieren, die gedreven door hun moslimgeloof andere geloofsuitingen niet tolereren. Vooral in de tweede helft van de 11e eeuw richten de Seltsjoeken grote verwoestingen aan in Lycië en menige stad verandert in een ruïne. De Seltsjoeken behoren tot de Turkse stam Oguzen (Ogoezen). In 1087 is de situatie in Myra zeer bedreigend voor christenen en dit wekt de belangstelling van buitenlanders om het geraamte van de Heilige Nicolaas te redden. Venetiaanse handelaren zien brood in de relieken van Nicolaas. De gedachte is, dat relieken pelgrims trekken en dit brengt omzet met zich mee door overnachtingen, maaltijden, dranken en de verkoop van devotionalia. Zij besluiten het stoffelijk overschot van Nicolaas te redden. Vanuit Bari is ook belangstelling voor het stoffelijk overschot van de vermaarde heilige. Als handelaren in Bari vernemen van de plannen van de Venetianen, gaan zij snel op reis, want zij willen de concurrenten uit Venetië voor zijn.

Na de onlusten in de 11e eeuw verliest Myra de betekenis van groot handelscentrum. De achteruitgang wordt ook veroorzaakt door overstromingen van de rivier Myros en het nalaten van herstelwerkzaamheden. De haven van Andriake slibt dicht en verandert in een moeras.

In de 19e eeuw stuurt de Russische Tsaar Nicolaas I, tsaar van 1825 tot in 1855, een expeditie naar Myra om restanten van de grafkerk van de Heilige Nicolaas te redden. De Russen kopen grond en starten met het bouwen van een nieuwe kerk op het lege graf van de vermaarde heilige. Echter, de Turkse overheid werkt niet mee om de Russische plannen te laten uitkomen. Vervolgens doet de tijd weer wat werk en opnieuw raakt de kerk in vervallen staat. Een omwenteling gebeurt tussen 1962 en 1965; de Turkse overheid krijgt belangstelling voor de zwaar onderkomen kerk en deze wordt gerestaureerd. Hierdoor wordt de plaats weer bezocht door pelgrims en leveren deze bezoeken inkomsten op.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 6 januari 2023

~~~

FEESTDAGEN

Voor Sint-Nicolaas zijn er jaarlijks twee feestdagen en dat zijn 9 mei en 6 december.

Op 9 mei is het de grote, feestelijke herdenking van de overbrenging van het lichaam van de Heilige Nicolaas van Myra naar Bari in 1087.

De sterfdatum van Sint-Nicolaas is 6 december. Over de hele wereld wordt die dag geplaatst in het teken van zijn overlijden.

Geplaatst 9 mei 2021

~~~

ANDERE NICOLAAS

Behalve Nicolaas van Myra zijn er nog andere geestelijken geweest die de naam Nicolaas hebben gedragen, waaronder Nicolaas van Pharroa, die ook Nicolaas van Sion wordt genoemd.
Enige historische gegevens van Nicolaas van Myra en deze van Nicolaas van Pharroa (Sion) zijn in de loop van de eeuwen wat in elkaar gevloeid. Dit betreft onder andere de ouders van Nicolaas van Myra, waarvan de namen toebehoren aan de ouders van Nicolaas van Pharroa. Nicolaas van Pharroa leefde in de 6e eeuw. Nicolaas wordt monnik, op zijn 19e jaar wordt hij benoemd tot abt van het klooster Sion en later wordt hij tot bisschop van Panara gewijd. Het leven van Nicolaas speelt zich voornamelijk af in Lycië, dat nu tot Turkije behoort. Van Nicolaas wordt ook verteld dat hij kloosters sticht en kerken opricht. Hij pelgrimeert tweemaal naar het Heilig Land om er onder andere de grafkerk te Jeruzalem te bezoeken. Dit bezoek komt overeen met hetgeen over Nicolaas van Myra wordt verteld. Ook zou Nicolaas van Myra, vaak na de geboorte de borst weigeren en rechtop in het badje staan. Op zijn 19e wordt Nicolaas van Myra tot priester gewijd. Over Nicolaas van Pharroa (Sion) wordt verteld dat hij met 19 jaar tot abt wordt benoemd.

Nicolaas van Pharroa (Sion) sterft op 10 december 564, nadat hij ziek is thuisgekomen van de jaarlijkse herdenking van Nicolaas op 6 december te Myra, dat niet ver van Pharroa en Panara ligt. Hieruit blijkt dat er al in de 6e eeuw herdenkingen waren van Nicolaas van Myra in de grafkerk.

Naar de werkelijke historie van Nicolaas van Myra en Nicolaas van Pharroa (Sion) wordt onderzoek gedaan. Er wordt in de 6e eeuw een levensbeschrijving gemaakt van Nicolaas van Pharroa (Sion), namelijk de in het Grieks geschreven “Vita Nicolai Sionitae” (Vita di Nicola di Sion). Een uitgebreid historisch onderzoek vindt plaats halverwege de 18e eeuw. De uitkomsten van dit bronnenonderzoek maken een einde aan de vermenging van gegevens over Nicolaas van Myra en Nicolaas van Pharroa (Sion). Wat aan Nicolaas van Myra is toegeschreven, zoals namen van ouders, als baby rechtop in het badje staan en de moederborst weigeren op vastendagen komt Nicolaas van Pharroa (Sion) toe. Het is Nicolò Carmine Falcone (1681-1759), aartsbisschop van San Serverina in Italië (1743-1759), die de meer juiste, historische feiten openbaar maakt.

Geplaatst: 12 mei 2021

~~~