Sint Nicolaas

LETTERS

Het geven van letters met Sinterklaas heeft een lange traditie. De letters zijn afgeleid van de Runen, want het Runenschrift is het oudst bekende schrift, dat door Germaanse volkeren is gebruikt. Dit is een overeenkomst tussen de Germaanse Oppergod Wodan en Sint-Nicolaas. In de Romeinse tijd hebben de kinderen les in het leren van het alfabet. De letters zijn van brooddeeg. In de middeleeuwen worden op kloosterscholen letters van brooddeeg gemaakt en dienen leerlingen te helpen bij het leren lezen en schrijven. Na de schooltijd worden de broodletters verorberd.

In de 19e eeuw is het een traditie cadeautjes aan de Sint te verbergen onder een tafelkleed of bedlaken. Een letter van brooddeeg ligt dan op het doek en deze is de eerste letter van de voornaam van het kind. Hierdoor weet de gelovige dat de Sint wat voor hem of haar heeft gelegd onder het kleed of laken.

banketletter, gemaakt door Banketbakkerij Stapelkamp, Bergen op Zoom, 2024.

Letters zijn eerst van brooddeeg en later van koek of banket. Chocoladeletters zijn van nog later datum en worden gemaakt vanaf het eind van de 19e eeuw.

Een chocoladeletter, die op ambachtelijke wijze wordt gemaakt, heeft weken aan voorbereiding nodig. De chocolatier wil de perfecte letter maken en daartoe is een heel proces te volgen. De opeenvolgende fasen gaan over smelten, gieten, afkoelen, uitharden en tenslotte het inpakken van de letter. Vaak wordt een ambachtelijke chocoladeletter nog versierd met bijvoorbeeld een afbeelding van Sinterklaas of staf. Een chocolatier beschikt over verscheidene mallen van afwijkende vormen. Het product van een speciaalzaak is kwalitatief hoogstaand en overtreft de kwaliteit van de chocoladeletters in de supermarkten.

versierde chocoladeletter van Jacobsbanket uit Leiden, 2024

Sinds 2023 worden chocoladeletters in braille meer geproduceerd. Zo’n letter heeft betekenis voor blinden door op de letter geplaatste puntjes.

Het aantal chocoladeletters dat in de jaren van het tweede decennium van de 21e eeuw in Nederland wordt gegeten bedraagt ongeveer 22 miljoen. Ongeveer 80% van deze letters is van melkchocolade, bijna 12% is van pure chocolade en zo’n 8% is van witte chocolade. Tussen de chocoladeletters van fabrikanten zijn smaakverschillen waar te nemen. De populaire letters van S van Sint, P van Piet en papa en M van mama/moeder worden het meest verkocht. Alle letters hebben per prijsklasse hetzelfde chocoladegewicht, dus een M weegt even zwaar als een I of J. Wel is de letter M groter dan de andere letters en de I en J zijn dan weer dikker.

De prijs van een chocoladeletter stijgt vanaf 2021 in prijs. In 2024 is deze zo’n 25 procent hoger dan in 2023. Door misoogsten in Ghana en Ivoorkunst, twee grote cacaoproducenten, is in 2024 de cacaoprijs fiks gestegen. De tegenvallende oogsten zijn het gevolg van slechte weersomstandigheden, boomziekten en oude bomen met minder productie. De fabricage van chocoladeletters kent tevens hogere prijzen. Deze worden onder meer veroorzaakt door toenemende productiekosten door duurdere suiker en energie. Ook meer kostende verpakkingsmaterialen en hogere loonkosten dragen bij tot de gestegen prijzen van chocoladeletters.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 22 december 2024

~~~

©2024 Sint-Nicolaas - All rights reserved