De lampionnenoptocht ontstaat in de 19e eeuw. In die tijd worden lantaarns en zelfgemaakte lampionnen gebruikt bij het zingend bedelen. Dit gebeurt onder andere op de dag van Sint-Maarten, namelijk 11 november. De lampionnen komen goed van pas bij het zingen in straten zonder of met weinig verlichting. De lampionnen geven niet alleen een feestelijk licht, maar dragen ook bij aan een meer veilig gevoel. In de 20e eeuw komen optochten met lampionnen voor in de weken dat Sinterklaas in het land is.
In menige plaats wordt in de Sinterklaastijd een lampionnenoptocht georganiseerd. Veelal vindt de tocht in de vroege avonduren plaats.
Tijdens de lichtjestocht wordt de Sint begeleid door veel trouwe metgezellen, enkele muziekgroepen en ontelbare kinderen, die een lampion bij zich hebben. De kinderen zijn vaak verkleed als Sint of Piet en zij zijn in het gezelschap van hun ouders en/of grootouders. Gedurende de lampionnenoptocht worden heel wat liedjes gezongen. De sfeer bij een lampionnenoptocht is meer dan verwonderlijk door het schijnsel van vele, bewegende lichtjes. De lampjes en kaarsjes in de lampionnen maken de duisternis minder donker en dit tijdens een betekenisvolle tocht.
De grootste lampionnenoptocht in Nederland wordt in het centrum van het Brabantse Bergen op Zoom gehouden. Bij dit festijn zijn de meeste kinderen verkleed met een Sinterklaas- of Pietenpakje aan en hebben een lampion in de handen. Vele muzikanten en een koor staan langs de route; dit geeft een nog meer sprookjesachtige sfeer. Sinterklaas gaat vooraan in de stoet mee op zijn trouwe schimmel. Meer dan 100 Pieten vergezellen de deelnemers bij de meest feeërieke belevenis van het jaar. De afsluiting is op het Thaliaplein, achter de Sint-Gertrudiskerk, en daar worden nog vele bekende Sinterklaasliedjes gezongen. De Stichting Sint-Nicolaas Bergen op Zoom bewijst elk jaar met de lampionnenoptocht hoe magisch dit evenement oogt. De feeërieke tocht is een memorabele ervaring voor jong en oud. In 2025 is het aantal deelnemers geschat op meer dan 10.000!!
Optochten met lampionnen worden, naast deze in Bergen op Zoom, onder meer ook gehouden in het Utrechtse Woudenberg, het Zeeuwse Tholen en het Zuid-Hollandse Middelharnis.
~~~