De bekendheid van Sint-Nicolaas gaat van oost naar west. Bij deze oversteek ontmoet hij Wodan, de Germaanse oppergod. Wodan is de God van de wind, is adem en daardoor leven gevend. De naam “Wodan” staat voor woede. Wodan is dan de woedende. Van de naam Wodan komt de weeknaam woensdag vandaan.

In landen als Duitsland, Oostenrijk, Italië en Zwitserland komen elementen van de Wilde Jacht van volgelingen van Wodan voor in het Sinterklaasfeest. Dit gebeurt met elementen als zwarte metgezellen, die een griezelig voorkomen hebben, zoals de leden van het Dodenleger van Wodan. De angstaanjagende metgezellen komen uit de bergen van voorheen afgelegen plaatsen. Zij hullen zich in dierenhuiden, zoals van beren, herten en wolven. Door dit te doen worden bovennatuurlijke krachten en magie ervaren. Dit is terug te voeren op het geloof dat het lichaam de gedaante van een dier aanneemt, nadat de ziel het heeft verlaten. Ook door het dragen van een griezelig masker wordt een gedaante uit een andere wereld uitgebeeld. De Zwarte figuren slaan met stokken, bezems en roeden en kiezen daartoe vrouwen uit om hun achterwerk te raken. Dit verwijst naar een vruchtbaarheidssymbool vanwege eeuwen terug. Dit ligt aan de basis van het winterfeest in de tijd van het vieren van Sinterklaas, dat een volksfeest wordt. De oorsprong van dit feest ligt in voor-christelijke tradities. Er is sprake van een oude, wijze grijsaard, die getuigt van wijsheid. Hij wordt geassisteerd door zwartgemaakte personen. De kenmerken van dit winterfeest worden van generatie op generatie doorgegeven.

De geschenken die in de Sinterklaastijd worden gegeven zijn veelal noten, omdat deze tegen winterweer bestendig zijn. De zwarte metgezellen van Sinterklaas in de Alpenlanden komen niet voor in België en Nederland.

Het Sinterklaasfeest heeft in België, Nederland en enkele delen van Duitsland vele invloeden van de Germaanse oppergod Wodan. Dit blijkt vooral uit de volgende aspecten:
1. Wodan reed op een achtbenige schimmel. Sinterklaas rijdt op een wit paard.
2. In de mythologie van Wodan zijn er contrasterende figuren, namelijk enerzijds hijzelf en anderzijds zijn twee zwarte raven, Huginn (gedachte) en Muninn (geheugen), die Wodan het nieuws uit de wereld brachten en daarnaast nog zwarte geesten die bij de entourage hoorden. Sinterklaas kent zijn tegenpolen in de Zwarte Pieten.
3. De metgezellen van Wodan zijn pikzwarte raven en zijn Scandinavische geestverwant Odr is zwart. Sinterklaas heeft zwarte reisgenoten.
4. Bij Wodan droeg Odr een weitas. De zwarte metgezellen van Sinterklaas hebben zakken bij.
5. Wodan liet zijn zwarte raven door de open delen van daken kijken en luisteren. Sinterklaas laat Zwarte Pieten op daken en in schoorstenen luisteren of de mensen zich goed gedragen.
6. Wodan schonk de Germanen letters; de magische runen; het oudste geschrift. Sinterklaas geeft letters van chocolade en koek.
7. Het gunstig stemmen van Wodan gebeurde door offers te brengen, zoals deegwaren, dieren, noten en vruchten. Bij Sinterklaas worden noten en vruchten gegeven en de geofferde dieren zijn van koek, marsepein en suikergoed.

Een oude Germaanse gewoonte is dat meisjes de god Wodan smeken om een man. In enkele plaatsen is het traditie dat een jongeman de liefde voor een meisje verklaart door haar een koek te geven. Rond 6 december worden koeken van speculaas verkocht die een verliefd stel uitbeelden. Ook Sint-Nicolaas helpt vrouwen aan een echtgenoot, zoals in de legende van de drie huwbare dochters is vermeld. Sint-Nicolaas wordt ook wel goed huwelijksman genoemd, omdat hij vrouwen kan helpen in hun verlangen naar een partner.

Geplaatst: 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 9 mei 2024

~~~