In Gent zijn verscheidene mogelijkheden om Sint-Nicolaas te ontmoeten. Achtereenvolgens wordt stilgestaan bij:
-Sint-Niklaaskerk
-Sint-Baafskathedraal
-Sint-Jacobskerk
-Bisdom
SINT-NIKLAASKERK
De Sint-Niklaaskerk is gelegen nabij de Korenmarkt en de voormalige haven aan de Gras- en Korenlei. Deze kerk kent een bewogen geschiedenis …
De Sint-Niklaasparochie te Gent is ontstaan rond het jaar 1100. De Sint-Niklaaskerk is gebouwd naar aanleiding van de bloei van het grote, Gentse handelscentrum. Gent is dan een van de belangrijkste handelscentra in Europa. In die periode is de Sint-Niklaaskerk het godshuis van vooraanstaande personen, zoals regenten, bankiers en handelaren. De toren van de kerk doet in die tijd dienst als belfort en is als stadswachttoren een typerend beeld tot in de verre omgeving. De kerk heeft meermaals te maken met branden en vernielingen, zoals door twee beeldenstormen, namelijk in 1566 en 1578. In 1578 is er in Gent een Calvinistisch bewind en doet de kerk dienst als stalling. Dit duurt tot 1584, als de stad wordt heroverd door katholieke strijders. In 1798 worden alle kerken in Gent gesloten door de Franse overheersing. De Sint-Niklaaskerk gaat weer open in 1800. In de loop van de eeuwen is de kerk meermaals verbouwd, vergroot en gerestaureerd.
Rogier Nottingham (1624-1691) is jarenlang pastoor van de Sint-Niklaaskerk te Gent. Hij is een Ierse banneling en wordt in 1650 onderpastoor. De Ier laat grote verbouwingen van de kerk realiseren en heeft zowat het hele kerkmeubilair vernieuwd. Deze pastoor maakt vele aantekeningen van de Sint-Niklaaskerk en daarin staat ook dat de relieken van Nicolaas op 5 december 1658 in de kerk komen en in een tombe voor relieken worden geplaatst.
Op de plaats van de 19e eeuwse Sint-Jozefkapel heeft de kapel van Sint-Nicolaas gestaan, die in 1673 is gebouwd. Dit was de kapel van de Meerseniers, die sinds 1305 in Gent een ambachtsorganisatie hebben gehad, als kleinhandelaren en makers van gebruiksvoorwerpen, zoals kaarsen en messen.
Het hoofdaltaar is van Mattheus van Beveren (±1630-1690) en is gemaakt in de jaren 1677-1678. In een nis is Sint-Nicolaas te zien als bisschop met aan de voeten een pekelvat met drie kinderen. Het schilderij van het hoofdaltaar toont de Heilige Nicolaas in eenvoudige kleding. In de linker benedenhoek van het schilderij schrikt Nicolaas schrikt bij het betreden van de kerk. Hij deinst achteruit als de bisschop hem bij de hand pakt. Vervolgens wordt Nicolaas aangesteld als bisschop van Myra. Het schilderij is van Nicolas de Liemacker (1575-1646) die het in de periode 1630-1632 heeft gemaakt. Het is een groot kunstwerk en meet 5 bij 3,6 meter. Vermoedelijk is het kunstwerk vlak na 1678 vergroot en passend gemaakt voor het nieuwe hoofdaltaar.
De kerk is grotendeels opgetrokken van kalk-, tuf- en zandsteen. Het barokportaal laat een groot Nicolaasbeeld zien. Deze beeltenis dateert uit 1844, is van steen en meet 165 centimeter in de hoogte.
In de voorbije eeuwen zijn er ook afbeeldingen van de Heilige Nicolaas verdwenen door vernielingen, branden en vernieuwingen van het interieur. Echter, er is nu nog veel te zien waar de Heilige Nicolaas is afgebeeld. Zo is er een groot schilderij met de afmetingen 268 bij 187 centimeter van “Onze-Lieve-Vrouw schenkt de boeien aan R. Nottingham”. Nicolaas is bovenaan afgebeeld en spreekt tot het kind Jezus. Het kunstwerk is gemaakt in de jaren 1687-1689, maar de schilder is onbekend.
Een ander schilderij met Sint-Nicolaas is uit 1660 en meet 78 bij 62 centimeter. Onderaan het kunstwerk staat het opschrift: “Vera Effiges S.Nicolai Magni archiepiscopi Mijrensis 1660” (geloof in de afbeelding van Sint-Nicolaas groot aartsbisschop van Myra 1660). Nicolaas heeft een kazuifel aan met daarop Griekse kruisen. Hij is blootshoofds, de handen zijn gevouwen in een biddende houding. Wellicht is het schilderij een kopie van een byzantijnse icoon, die is gemaakt ter gelegenheid van de inhuldiging van de relieken van Nicolaas te Gent in 1660. De kunstschilder is onbekend.
Een ander schilderij “Sint-Niklaas” is van Felix Devigne (1806-1862). Het kunstwerk is uit 1829 en het doek heeft de afmetingen 188 bij 95 centimeter. Nicolaas is geheel afgebeeld en hij zegent drie kinderen, die in een pekelvat zitten. Op de achtergrond zijn 3 torens van Gent zichtbaar. Dit werk staat in de sacristie.
Andere kunstschatten met een afbeelding van Sint-Nicolaas zijn onder meer
-schaal van zilver uit 1781, afmetingen 36 bij 24 centimeter met in de bodem een gegraveerde voorstelling van Sint-Nicolaas
-reliekhouder (osculatorium) van zilver uit de 17e eeuw en afmetingen 8 bij 6 centimeter met de Heilige Nicolaas erop afgebeeld
-zilveren oliedoos (chrismatorium) uit 1681, Nicolaas zegent drie kinderen in een vat, afmetingen van 16 bij 16 centimeter. Aan de achterzijde de grafbeeltenis van Nicolaas met een bak waarin bloed druppelt
-processiezilver, zoals een ceremoniemeesterstaf met afbeelding van Nicolaas uit de 17e eeuw, een uit 18e eeuw en twee uit de 19e eeuw, kandelaars uit het begin van de 17e eeuw met de initialen S.N. (Sint-Nicolaas)
-een klok met de naam Nicolaas uit 1658, gegoten door Pierre Hemony (1619-1680)
-antependium, doek voor de bekleding van de voorkant van een altaar, dit doek is uit 1660 en van rood fluweel. Afmetingen 103 bij 177 centimeter. Een portret van Nicolaas is erop gemaakt, evenals de letters IHS (Iesus Hominum Salvator; dit staat voor Jezus de redder van de mensen).
In de St. Niklaaskerk te Gent staat een groot orgel dat in de periode 1853-1856 is gemaakt door vermaarde orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll (1811-1899). Het orgel typeert de Franse bouwstijl.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
SINT-BAAFSKATHEDRAAL
De Sint-Baafskathedraal kent een eeuwenoude historie en daarvan zijn in de crypte nog muurschilderingen zichtbaar uit de 12e eeuw. In die tijd stond op de plaats van de huidige kathedraal een Romaanse kerk.
In de statige kathedraal zijn vele kunstschatten te zien, waaronder “Het Lam Gods”, dat in 1432 is gereedgekomen. Het kunstwerk is van de gebroeders Jan van Eyck (±1390-1441) en Hubert van Eyck (±1366-1426), deze laatste overleed in de voorbereidingsfase van de nu wereldbefaamde kunstschildering. Ook is een andere grote kerkschat te zien, namelijk het “Evangelarium (evengelieboek) van Livinus”.
In de imposante kathedraal is een kapel gewijd aan de Heilige Nicolaas. In dit godshuis zijn vele glas-in-loodramen re zien. Ook Sint-Nicolaas is er verbeeld in een kleurrijk raam.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
SINT-JACOBSKERK
De kerk is gewijd aan de apostel Jakobus de Meerdere. Het is de oudste Romaanse kerk in België en dateert uit de 12e eeuw. In de kerk is de cenotaaf van Jan Palfijn (1650-1730). Het grafmonument is een eerbetoon aan deze Vlaamse verloskundige, die de verlostang heeft gepresenteerd.
In de 15e eeuw was er in de kerk een Sint-Nicolaasaltaar. Echter, door twee beeldenstormen, namelijk in 1566 en 1578, is de kerkinventaris geheel vernield.
De Sint-Jacobskerk kent een heel gevarieerd interieur. De Heilige Nicolaas is op een altaar aanwezig.
Geplaatst 9 mei 2021
~~~
BISDOM
Het bisdom Gent is opgericht door Paus Paulus IV (paus 1555-1559); Giovanni Pietro Carafa (1476-1559).
Het secretariaat van het bisdom is ook in Gent gevestigd, namelijk in het Bisschoppelijk Paleis aan het Bisdomplein 1. In het gebouw van het secretariaat bevindt zich de bisschoppelijke kapel. Ook daar is een beeltenis van Sint-Nicolaas aanwezig. Verder is onder andere het wapen van de stad Sint-Niklaas tegen de wand van de kapel bevestigd.
Geplaatst 9 mei 2021