Tot de Abdijkerk St. Johann-Baptist in Aken/Burtscheid behoort een bijzondere schatkamer. Deze ruimte is zwaar beveiligd en grenst aan de kerk. Tot de meeste waardevolle schatten behoort een Byzantijnse icoon van de Heilige Nicolaas. Dit is de “Nikolaus-Mozaiëk” uit 1180, die afkomstig is uit Constantinopel.

De mozaïekicoon toont een statige Nicolaas. De omlijsting van het kunstwerk dateert uit 1220 en is gerestaureerd in 1706. Op de sierrand van de icoon zijn symbolische afbeeldingen van de vier evangelisten te zien, namelijk adelaar (Johannes), engel (Matteüs), leeuw (Marcus) en stier (Lucas). Aan de onderzijde van het lijstwerk is een beeldverhaal van de Heilige Nicolaas aangebracht. Het betreft de legende van de rijke joodse koopman, die tijdens zijn afwezigheid van de huisraad wordt bestolen. Door de bemiddeling van Nicolaas krijgt hij alles weer terug, waarna hij zich bekeert tot het christendom. Onderaan het kunstwerk zijn, in het klein, twee heiligen afgebeeld: Benedictus en Gregorius.

Helaas heeft de icoon enige schade opgelopen door brandende kaarsen. Hierdoor zijn enkele, in de was gelegde, mozaïekstukken verloren gegaan.

De icoon heeft een opvallende relatie met zwangere vrouwen. Het kunstwerk is vaak naar hoogzwangere vrouwen gebracht. De bijna-barende vrouwen verzoeken, al biddend, Nicolaas om voor een voorspoedige bevalling te zorgen en dat het kind gezond ter wereld komt.

Geplaatst 9 mei 2021
Laatst gewijzigd: 8 december 2022